گوآیدو کارش تمام است
باز داستان تکراری انتخابات ونزوئلا و تحریم آن مطرح شد. هر بار در ونزوئلا انتخابات برگزار می‌شود، اپوزیسیون دولت مادورو، انتخابات را به اتهام تقلب تحریم می‌کند. با این حال نیویورک‌تایمز بر این باور است که پیروزی قریب‌الوقوع حزب مادورو در انتخابات پارلمانی باعث تضعیف خوان گوآیدو، رهبر اپوزیسیون می‌شود؛ او که قرار بود با کمک آمریکا رهبری کشورش را در جهت ساقط کردن دولت مادورو به عهده بگیرد. در این راستا با توجه به مشارکت نزدیک به ۳۲درصد در حدود ۵/ ۶۷درصد به افراد نزدیک به مادرو رای دادند.
این روزنامه می‌نویسد: از ابتدای سال‌هایی که بحران در ونزوئلا آغاز شد، پاجایرا پاز 35 ساله، تقریبا همه هستی و نیستی‌اش را از دست داده است: مادر او به دلیل بیماری قلبی درگذشت؛ برای آنکه او نتوانست هزینه درمانش را فراهم کند، برادر او هم دست به مهاجرت زد و ایمان او نیز به دموکراسی و نهادهای ملی از بین رفته است. روز یکشنبه وقتی ونزوئلایی‌ها به سمت صندوق‌های رای رفتند تا قانون‌گذاران جدیدی را تعیین کنند، او ترجیح داد در خانه بماند. او می‌گوید که در ونزوئلا با این نوع انتخابات قصد دارند نشان دهند که در این کشور آزادی وجود دارد اما انتخابات چیزی در حد بازی کردن با جدول کلمات متقاطع است.
منتقدان می‌گویند که رقابت‌های روز یکشنبه تنها برای مشروع جلوه دادن دولت مادورو صورت گرفته است، کسی که مخالفان را برای 7 سال به زندان می‌اندازد و احزاب را از بین می‌برد. اگر متحدان وی همانگونه که انتظار می‌رود مجلس شورای ملی را که به تازگی کرسی‌های آن به عدد 277 افزایش یافته است در دست بگیرند، مادورو آخرین نهاد سیاسی بزرگ تحت کنترل مخالفان را از دست‌شان خارج و قدرت خود را بر مردم بیش از پیش تقویت می‌کند.
این انتخابات می‌تواند به طرز غیرقابل باوری جایگاه خوان گوآیدو را تضعیف کند، رهبری که در سال 2019 در یک اقدام جسورانه تلاش کرد تا مادورو را از قدرت برکنار کند و خودش را رئیس‌جمهور موقت نامید. هر چند که این اقدامش از پشتیبانی ایالات متحده و چند کشور دیگر برخوردار بود اما هرگز نتوانست از این طریق کامیاب شود. تلاش‌های وی برای کسب قدرت چندان مورد توجه قرار نگرفت و تنها او را به‌عنوان رئیس مجلس شورای ملی می‌شناسند که آن نیز هم‌اینک به خطر افتاده است. پس از انتخابات جدید، گوآیدو دیگر قانون‌گذار نخواهد بود و به همین منظور به رسمیت شناختن وی از سوی کشورهای خارجی تحت عنوان رئیس‌جمهور موقت این کشور دشوار خواهد بود. این باعث شده است بسیاری از ونزوئلایی‌ها که مشتاق تغییر هستند، خواستار یک رهبری جدید در میان اپوزیسیون شوند. به گفته بعضی از تحلیلگران ائتلاف مخالفان به رهبری گوآیدو عمرش رو به پایان است. سرخیو یارامیو، یکی از مقامات پیشین کلمبیا که سفیر و مذاکره‌کننده صلح در سراسر دنیا است، می‌گوید: «ائتلاف اپوزیسیون قدیم برای مردم این کشور مرده است. یک رویکرد فراگیرتر لازم است.»
با این حال گوآیدو و متحدانش انتخابات را تحریم کردند و مدعی شدند قصد ندارند با رای دادن در این سیستم به مادورو مشروعیت ببخشند. در عوض آنها رویداد خود را آنلاین و حضوری برگزار کردند تا مردم بتوانند نظر خودشان را مبنی بر تغییر دولت ثبت کنند. گوآیدو این انتخابات را که بیشتر شبیه رفراندوم است، جایگزین انتخاباتی کرده است که آن را «انتخابات متقلبانه» می‌خواند.
گوآیدو و متحدانش که در سال 2015 به‌عنوان قانون‌گذار برگزیده شدند، می‌گویند که آنها همچنان تلاش خود را مبنی بر فاقد مشروعیت جلوه دادن انتخابات اخیر ادامه خواهند داد. متحدان گوآیدو با انتقاد از اینکه برخی از مخالفان تصمیم به حضور در انتخابات گرفته‌اند، گفت که با مشارکت آنها هیچ چیز تغییر نخواهد کرد. با این وجود آرماندو آمن‌گوآل، نامزد اپوزیسیون که از ایالت کارابوبو، در انتخابات حضور پیدا کرده است، می‌گوید: «ما نمی‌توانیم از رای به‌عنوان ابزاری برای مبارزه و تغییر چشم‌پوشی کنیم.» او تصریح می‌کند که چشم‌انداز گوآیدو برای تغییر فرسایشی شده است.
روز یکشنبه خیابان‌های کاراکاس خلوت بودند، این در شریطی است که مراکز رای‌دهی خود را برای پذیرایی از هزاران نفر آماده کرده بودند. بیماری کرونا نیز موجب شد اگر اندکی شوق به حضور نیز مانده باشد از بین برود و برخی می‌گویند بعید است که با حضور مادورو در قدرت تغییر خاصی صورت بگیرد. در بسیاری از نقاط ونزوئلا بحران اقتصادی شدیدا ریشه دوانده است و تلاش بی‌ثمر ایالات متحده برای اخراج مادورو از قدرت این حس رها شدن و ناتوانی سیاسی را افزایش داده است. خوزه اوردانه‌تا، 56 ساله که راننده بوده و اخیرا شغل خود را از دست داده است، می‌گوید: «برای کسی مهم نیست که انتخابات برگزار می‌شود یا نه. کسی اهمیت نمی‌دهد ترامپ یا رئیس‌جمهور جدید آمریکا به ما کمک خواهد کرد یا نه؟» او تصریح می‌کند: «هیچ چیزی اینجا تغییر نمی‌کند. در اینجا یا برای زنده ماندن دوام می‌آوریم یا خواهیم مرد.»
ناظران مستقل می‌گویند انتخابات اخیر در ونزوئلا ایرادات اساسی داشته است. در گزارشی درباره انتخابات توسط یونیورسیداد کاتولوسیا آندره‌س بللو از ونزوئلا که یک سازمان بین‌دولتی بوده، آمده است: «تحقیقات نشان می‌دهد که دادگاه عالی از چهار حزب مخالف، از سه حزب سلب صلاحیت کرده است و به این ترتیب به مخالفان نزدیک‌تر به دولت اجازه حضور در انتخابات داده شده است.»
در آنچه نویسندگان گزارش آن را نقض قانون اساسی خوانده‌اند، نهاد انتخاباتی با افزایش تعداد کرسی‌ها از 167 به 277 سعی کرد از قدرت اپوزیسیون در این کشور کم و زمینه را برای پیروزی حزب دولت فراهم کند. رویترز در گزارشی می‌نویسد: انتخابات اخیر با استقبال چندانی روبه‌رو نشد. در خیابان‌های خلوت در محل‌های رای‌گیری نیز صف‌های کوتاهی تشکیل شده بود. رهبر مخالفان از مردم خواسته بود با توجه به اینکه امید به اصلاحات اقتصادی با دولت مادورو مقدور نیست و کشور با بحران شدید در حوزه اقتصاد دست و پنجه نرم می‌کند، انتخابات را تحریم کنند. با این حال به نظر می‌رسد، به‌رغم اقتصاد خرابی که ونزوئلا با آن در مبارزه است، کنگره، آخرین سنگر موجود در دست مخالفان نیز به دست دوستداران مادورو بیفتد.
اقتصاد ونزوئلا به دلیل تحریم‌های شدید ایالات‌متحده که وابسته به صادرات نفت است، بحرانی به‌وجود آورده است که نزدیک به 5 میلیون نفر از این کشور مهاجرت کرده‌اند. گفته می‌شود حقوق ماهانه ونزوئلایی‌ها تنها برای خرید مایحتاج چند روزه‌شان کفایت می‌کند و در این شرایط انتخابات جدید به مادورو قدرت بیشتری خواهد بخشید. این اعتقاد وجود دارد که پیروزی مادورو به هر حال به نوعی به وی مشروعیت خواهد بخشید تا بتواند با چند کمپانی در سراسر دنیا توافق کند تا برای سرمایه‌گذاری به این کشور قدم به بگذارند.
الجزیره می‌گوید انتخابات اخیر با ثبت‌نام 14 هزار نفر نامزد و با حضور بیش از 100 حزب در میان بحران سیاسی و اقتصادی شدید برگزار شد. از زمان نوامبر سال 2019، تورم در این کشور به 4 هزار درصد رسیده است. گوآیدو، رهبر اپوزیسیون این کشور به آسوشیتدپرس گفته است: مادورو به این طریق نمی‌تواند مشروعیت به دست آورد. او روز یکشنبه عکسی از یک مرکز خلوت انتخاباتی در توییتر به اشتراک گذاشت و نوشت: «انتخابات متقلبانه مادورو چگونه پیش می‌رود: شکست‌خورده!»
آمریکا: انتخابات محکوم است
مشاور امنیت ملی آمریکا ضمن انتقاد از انتخابات پارلمانی روز یکشنبه ونزوئلا، گفت: این انتخابات هیچ کار مثبتی برای آینده این کشور آمریکای جنوبی انجام نخواهد داد. رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی آمریکا در بیانیه‌ای که در توییتر منتشر شد، ادعا کرد: «دولت نامشروع نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا درست همزمان با ادامه تضعیف دموکراسی در این کشور، در انتخابات روز یکشنبه نیز تقلب خواهد کرد.» وی افزود: «هدف این انتخابات تنها حفظ مادورو در راس قدرت است و هیچ کمکی به ساخت آینده بهتر برای مردم ونزوئلا نخواهد کرد. آمریکا به درخواست‌های محکم و استوار خود برای آزادی، حقوق بشر اولیه، اجرای قانون و انتخابات حقیقتا عادلانه در ونزوئلا ادامه خواهد داد.» اوبراین تاکید کرد: «آمریکا منتظر است تا ونزوئلا به یک کشور آزاد و موفق و سنگ بنایی در نیمکره غربی تبدیل شود.»
همزمان با اینکه واشنگتن از سال 2019 میلادی از خوان گوآیدو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا و رئیس‌جمهور خودخوانده این کشور حمایت کرده است، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور در حال کناره‌گیری آمریکا نگرانی‌های خود را نسبت به انتخابات روز یکشنبه ابراز کرده است. این انتخابات مجمع ملی ونزوئلا که پارلمان تک مجلسی این کشور محسوب می‌شود، بیست و ششمین انتخابات از زمان آغاز دوران ریاست جمهوری هوگو چاوز در سال 1998 میلادی است.
حزب حاکم سوسیالیست ونزوئلا که در سال 2007 میلادی توسط چاوز، رئیس‌جمهور وقت کشور تاسیس شد، در تلاش است تا کنترل خود بر مجمع ملی را مجددا به دست آورد چرا که این نهاد تنها نهاد دولتی است که توسط حامیان مادورو اداره نمی‌شود. در سال 2015 میلادی به‌طور کاملا غیرمنتظره به دنبال اتحاد اپوزیسیون، کنترل پارلمان کنونی ونزوئلا به دست اپوزیسیون افتاد و توانست اکثریت قاطع کرسی‌های پارلمان را از آن خود کند. این تحولات در شرایط بحران شدید اقتصادی جهان و اعتراضات سال 2014 در ونزوئلا و همچنین اقدامات حزب حاکم که شاهد افزایش تنش‌ها میان اپوزیسیون و دولت مادورو بود، امکان‌پذیر شد.
بسیاری از مردم در این کشور آمریکای لاتین که با تامین نیازهای اولیه چون برق، امنیت و غذا مشکل دارند، نسبت به سیاستمداران کشورشان نگران هستند، چون می‌گویند آنها کاری برای ریشه‌کنی این وضعیت و بهبود اوضاع نکرده‌اند.
منبع: دنیای اقتصاد