236752
چند درصد جمعیت ایران از دسترسی به اینترنت محروم هستند؟
عضو هیات علمی موسسه مطالعات فرهنگی اجتماعی وزارت علوم گفت: طبق آمار رسمی ۲۸ درصد از جمعیت کشور از دسترسی به اینترنت محروم هستند.
<p><span style="font-size: 12px">نشست «آینده دانش و کتاب در پرتو تحولات فضای مجازی» از مجموعه نشست‌های خانه کتاب و ادبیات ایران به مناسبت هفته کتاب، با سخنرانی رضا ماحوزی و جبار رحمانی، اعضای هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد.</span></p><p><span style="font-size: 12px">جبار رحمانی در ابتدای این نشست با اشاره به سرانه 12 و نیم دقیقه‌ای مطالعه کتاب در ایران گفت: در یک رابطه خلاقانه با مصرف‌کنندگان فضای مجازی می‌توان تا حد زیادی مشکل دسترسی به کتاب و دانش را در کشور کاهش داد ولی اینکه فضای مجازی درباره حفاظت و کاربردی کردن دانش چه می‌تواند بکند هنوز معلوم نیست.</span></p><p><span style="font-size: 12px">وی در عین حال با اشاره به اینکه طبق آمار رسمی 28 درصد جمعیت کشور از دسترسی به اینترنت محروم‌اند و بخش قابل توجهی از کسانی که به اینترنت دسترسی دارند مهارت‌های بسیار پایینی در این زمینه دارند، اظهار داشت: رسیدن به جامعه دانایی منوط به این است که این جمعیت حدود 30 درصدی را نادیده نگیریم و لذا نمی‌توانیم تمام استراتژی‌های خود را معطوف به فضای مجازی کنیم.</span></p><p><span style="font-size: 12px">رحمانی تصریح کرد: در فضای کنونی لازم است که سیاستگذاران ما، نابرابری‌های موجود را در نظر بگیرند و در این صورت است که می‌توان دانش را از انحصار خارج کرد و در جهت توسعه پایدار به خدمت گرفت.</span></p><p><span style="font-size: 12px">رضا ماحوزی، معاون پژوهشی و آموزشی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی هم طی سخنانی در این نشست با بیان اینکه کتاب همواره تریبون اندیشه‌ها و ساخت اجتماعی و نهادی آموزش بوده است، گفت: مؤلفه‌های مختلف میدان پژوهش یعنی موضوعات، ابزارها، سفارش دهنده‌ها و مصرف‌کنندگان پژوهش در سال‌های اخیر دستخوش تغییر شده و وارد قلمرو تازه‌ای از نظام دانائی شده‌ایم. فضایی که فراتر از مرزهای سیاسی، زبانی و فرهنگی و … است.</span></p><p><span style="font-size: 12px">وی خاطرنشان کرد: در ابتدای سال 2020 در پی پاندمی کرونا با شوکی بسیار بزرگ مواجه شدیم که تعطیلی دانشگاه‌ها و توقف شاهراه تعاملات علمی بخشی از آن‌ها بود. با این حال مراکز آکادمیک دنیا به پشتوانه 10 سال کاری که طی انقلاب صنعتی چهارم (هوش مصنوعی، بیگ دیتا و اینترنت) صورت گرفته بود سعی کردند پژوهش و تعاملات علمی را در میدانی با مؤلفه‌های جدید دنبال کنند.</span></p><p><span style="font-size: 12px">ماحوزی با بیان اینکه فضای جدید کنشگران را به شکل دیگری به هم متصل کرده است، اظهار داشت: در میدان پژوهشی جدید، مؤلفه‌های چهارگانه پیشین تغییر یافته و این بار نه تنها عرصه‌های جدید پژوهشی وارد میدان تحقیق شده‌اند بلکه ابزارهای تحقیق و سفارش دهندگان و مصرف کنندگان آن‌ها هم در سپهری جهانی تغییر می‌کنند. در نتیجه اگر قالب قبلی بیان پژوهش‌ها، فقط کتاب بود و قالب‌های دیگر بر اساس آن شکل می‌گرفت، امروز این نسبت کاملاً عوض شده و قالب‌هایی پدید آمده است که ممکن است از ابتدا در قالب کتاب ایجاد نشده باشند.</span></p><p><span style="font-size: 12px">عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی خاطرنشان کرد: در وضعیت جدید با دانشگاهی مواجه خواهیم بود که در آن، هم کلاسی هست و هم نیست، هم کتابخانه‌ای هست و هم کتابخانه‌ای نیست، هم خوابگاهی هست و هم خوابگاهی نیست. در اینجا دانشجویان و استادان به شیوه‌های متعدد با هم تعامل دارند و ابزارهای پژوهش هم فقط محدود به قالب کتاب نیست بلکه قالب‌های جایگزین کتاب، بقدری متنوع می‌شوند که کتاب یکی از آن هزاران قالب خواهد شد.</span></p><p><span style="font-size: 12px">ماحوزی تصریح کرد: بنابراین با زیرساخت‌های اینترنتی که فراهم می‌شود تا 10 سال آینده به چنین تصویری از دانشگاه و پژوهش می‌رسیم که سؤالات و موضوعات زیادی درباره آن قابل طرح است. مثلاً باید دید شهروند جهانی در دنیای جدید. چه تعریفی دارد و جامعه‌ای که می‌خواهد به صورت مجازی زیست کند چه تعریفی از مشکلات خودش دارد. این انسان وقتی می‌خواهد از اخلاق حرف بزند از چه سخن می‌گوید؟ داده‌های علوم انسانی و اجتماعی برای تعریف انسان کوچ کرده به این دنیای جدید چه تفاوتی با داده‌های قدیم دارد؟</span></p><p><span style="font-size: 12px">وی با بیان اینکه امروز با شکاف دیجیتالی گسترده‌ای در ایران مواجهیم اظهار داشت: کرونا باعث شد که متوجه شویم که در این زمینه چه مشکلاتی داریم و اتفاقات انقلاب صنعتی چهارم چه شرایطی را رقم زده که تاکنون از آن غافل بوده‌ایم.</span></p><p><span style="font-size: 12px">ماحوزی با بیان اینکه امروز معلمان ایرانی حتی در پایتخت در دسترسی به اینترنت مشکلات زیادی دارند گفت: اگر مشکلات و شکاف موجود در کشور کم و کمتر شود، با توسعه زیرساخت‌های اینترنتی، فائق آمدن بر سایر مشکلات و رفع شکاف‌های فرهنگی، اجتماعی و … در داخل و نیز کاهش فاصله موجود با کشورهای دیگر تسهیل خواهد شد.</span></p><p><span style="font-size: 12px">عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با تأکید بر اینکه آینده نوع خاصی از دموکراسی و اخلاق و شهروندی جهانی را طلب می‌کند گفت: همان طور که در کتاب «آموزش عالی و بحران</span><span style="font-size: 12px"> کرونا</span><span style="font-size: 12px"> در ایران» بیان کردم مدیران ما در وضعیتی پادرهوا هستند بدین شکل که در حسرت بازگشت به گذشته و نگاهی به آینده هستیم. با گذشت 9 ماه از پاندمی </span><span style="font-size: 12px">کرونا</span><span style="font-size: 12px"> هنوز در حال زجر کشیدن هستیم به دلیل اینکه از مهدکودک تا دانشگاه هنوز از زیرساخت‌های اینترنتی لازم برای آموزش‌های بدیل محرومیم. اگر این مشکلات برطرف نشود و نتوانیم فرزندان خود را برای زندگی در جهان آینده مهیا کنیم با تحولات سریع سایبری سرنوشت بسیار تلخی خواهیم داشت.</span></p><p><span style="font-size: 12px">ماحوزی در عین حال اظهار داشت: اگر کرونا را به عنوان یک فرصت نگاه کنیم می‌توانیم با استفاده از تجارب این دوره شکافی را که با دنیا داریم ترمیم کنیم. قطعاً به گذشته برنمی‌گردیم و اگر مسؤولان امر راه خطا پیش نگیرند فضای متنوع و افق روشن‌تری پیش رو خواهیم داشت.</span></p><p> </p><p><span style="font-size: 12px">منبع: مهر</span></p>