پیام دیپلماتیک بودجه ۱۴۰۰ با منافع ملی سازگار نیست
لایحه بودجه ۱۴۰۰ که دولت هفته گذشته به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد، با واکنش‌ها و انتقادات گسترده‌ای از کارشناسان اقتصادی مواجه شده است تا جایی که بسیاری از نمایندگان مجلس بر ضرورت رد آن از سوی پارلمان تأکید دارند.
با اینکه دولتی‌ها می‌گویند بودجه 1400 مبتنی بر واقعیت‌های امروز کشور است، اما کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند که لایحه بودجه، بدون اصلاحات ساختاری تنظیم شده، تورم‌زا و حاوی پیام ضعف به دشمن است. نکته قابل‌تأمل که بسیاری از منتقدان بر آن دست گذاشته‌اند این است که در لایحه بودجه 1400، فروش روزانه 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت پیش‌بینی شده که حاکی از اتکا و وابستگی بیشتر بودجه بر نفت است. گرچه علی ربیعی، سخنگوی دولت روز گذشته در نشست خبری خود گفت: «کاهش نقش منابع حاصل از فروش نفت خام از مهم‌ترین دستاوردهای بودجه 1400 است» و «درآمد حاصل از فروش نفت در بودجه جاری هزینه نمی‌شود.» اما جداول منتشرشده در بودجه 1400 نشان می‌دهد که ادعای وی با واقعیت فاصله‌ای بسیار دارد. مالک شریعتی، نماینده مردم تهران در مجلس با اشاره به لایحه بودجه 1400 اظهار داشت: «لایحه بودجه 1400 با فرض فروش خارجی یا داخلی (اوراق سلف و قرضه) 2/3 میلیون بشکه در روز نفت 40 دلاری با دلار 11500 تومانی بسته شده است. این بودجه فاقد واقع‌بینی، استقلال از نفت، شفافیت و نظارت‌پذیری است. مجلس با دقت تحول را در اصلاح و تصویب بودجه 1400 دنبال خواهد کرد.» همچنین سید محسن دهنوی، نماینده مردم تهران در مجلس هم گفت: «در لایحه بودجه، 150 هزار میلیارد تومان از محل فروش نفت در نظر گرفته شده؛ این میزان برابر است با فروش بیش از 2 میلیون بشکه نفت در روز که با میانگین فروش روزانه 700 هزار بشکه نفت در امسال، فاصله 300 درصدی دارد. خدا کند رئیس‌جمهور از خواب رؤیایی بیدار شود و اعداد را واقعی ببیند.»
وابستگی بودجه به نفت در ظاهر 25 درصد و در واقع بیش از 40 درصد است
بر همین اساس بود که حجت‌الاسلام میرتاج‌الدینی، نماینده مردم تبریز در مجلس با اشاره به لایحه بودجه 1400 گفت: وابستگی بودجه 1400 به نفت در ظاهر 25 درصد یعنی حدود 200 هزار میلیارد تومان است، اما درآمدهای دیگری که در این حوزه وجود دارد و در لایحه بودجه به‌صورت شفاف نیامده بیش از این است.
نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار داشت: همان‌طور که گفتم در ظاهر وابستگی بودجه 1400 به نفت 25 درصد است اما اگر درآمدهای اوراق سلف نفتی، فرآورده‌های نفتی و امثال آن را حساب کنیم، بیش از 40 درصد از بودجه را شامل می‌شود و عملاًً می‌توان گفت که بیش از 40 درصد بودجه از محل درآمدهای نفتی است.
میرتاج‌الدینی خاطرنشان کرد: درآمدهای نفتی باید در حوزه توسعه زیرساخت‌ها، توسعه بنادر و احداث راه‌آهن هزینه شود و نه در حوزه امور جاری کشور.
وی افزود: متأسفانه در بودجه مشاهده می‌شود که اگرچه بخشی از درآمدهای نفتی برای توسعه زیرساخت‌ها هزینه می‌شود، اما بخش قابل‌توجهی از این هزینه‌ها صرف امور جاری کشور می‌شود.
مجتبی رضاخواه، نماینده مردم تهران در مجلس نیز با بیان اینکه «لایحه بودجه 1400 فاجعه است!» گفت: «از افزایش وابستگی به نفت در شرایط تحریم و کاهش سهم مالیات گرفته تا افزایش شدید هزینه‌ها، نشان می‌دهد دولت فقط در حرف باور دارد که در جنگ اقتصادی هستیم و در عمل تصور «عروسی» دارد! وقتی در ارائه بودجه شفاف و منطقی نیستید، در سیاست خارجی چگونه‌اید؟»
اینکه در سال جاری از 55 هزار میلیارد تومان منابع پیش‌بینی شده از محل صادرات نفت، صرفاً در حد 5 درصد وصول شده است ولی یکباره برای سال آینده 2/3 میلیون بشکه نفت پیش‌بینی شده، حاکی از وابستگی و اتکا به نفت و البته فرستادن سیگنال و پیام دیپلماتیک به خارج است!؛ پیامی که با منافع ملی سازگار نیست.
نوبخت گفته بود: امکان فروش یک قطره نفت هم وجود نـدارد!
فارغ از انتقاداتی که طی روزهای گذشته از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان حوزه اقتصادی کشور به‌سوی بودجه 1400 روانه شده، نکته قابل‌تأمل اظهارات 3 ماه پیش معاون رئیس‌جمهور در مورد امکان فروش نفت است که نشان از ظرفیت فروش نفت در شرایط تحریمی است.
معاون رئیس‌جمهور در 13 شهریور سال جاری طی سخنانی در نشست اعضای شورای توسعه و برنامه‌ریزی همدان گفته بود: شدیدترین مرحله تحریم نفت در برابر غذا بود اما الان در شرایطی هستیم که این بی‌انصاف‌ها و دژخیمان حتی برای غذا و دارو اجازه فروش یک قطره نفت را نمی‌دهند و اگر هم به فروش می‌رسد امکان تبادل مالی نباشد.
سؤال اساسی که مطرح می‌شود این است که در شرایطی که تحریم هستیم و خود دولت اعتراف می‌کند که امکان فروش نفت وجود ندارد و از سویی حداکثر و در بهترین حالت، حول‌وحوش یک میلیون بشکه نفت به فروش می‌رود چگونه در بودجه 1400، فروش 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت پیش‌بینی شده است؟
دولت محترم با ارائه بودجه‌ای با این مختصات، یا به وعده‌های اروپایی‌ها خوش‌بین و خوش‌خیال هستند و یا اینکه می‌خواهند با ایجاد تورم و درآمدهایی که ظرفیت محقق شدن ندارند دست دولت بعدی را در پوست گردو بگذارند!
بودجه 1400، تداعی‌گر «خزانه خالی است!»
جالب آنکه بودجه 1400، به‌نوعی تداعی‌گر شگرد مدعیان اصلاحات برای تمهید شرایط مذاکره در سال 92 است. درست در شب مذاکره واریز یارانه‌ها به‌خاطر کسری هزارمیلیاردی به تعویق افتاد! و رئیس‌جمهور هم گفت: دولت با یک خزانه خالی و انبوه بدهکاری روبهرو است!
همان موقع، اظهارات نسنجیده و ضد منافع ملی رئیس‌جمهور و برخی از دولتی‌ها یک روز پیش از آغاز مذاکرات ژنو که حاکی از فرستادن پیام ضعف به آمریکا و اروپا بود، با انتقادات گسترده‌ای در داخل روبهرو شد.
آمریکا و اروپا «تحریم»ها را کنار نمی‌گذارند دموکرات‌ها: همه تحریم‌ها را حفظ می‌کنیم!
اگر شالوده بودجه 1400 به اتکای وعده‌های آمریکا و اروپا تنظیم شده باشد که از همین الان بایستی اعلام کرد بودجه 1400، ضد منافع ملی است و یک فاجعه اقتصادی را رقم خواهد زد چه آنکه دشمن در قبال جمهوری اسلامی ابزاری جز تحریم نداشته و ندارد و هرگز این ابزار را کنار نمی‌گذارد.
اینکه گمان کنیم دموکرات‌ها تحریم‌ها را برمی‌دارند و ما به میزان پیش‌بینی‌شده در لایحه بودجه 1400 می‌توانیم نفت بفروشیم، چیزی جز خوش‌خیالی و ساده‌انگاری و ندیدن واقعیت‌های داخل و تحولات خارجی نیست چه آنکه جو بایدن، رئیس‌جمهور احتمالی آمریکا و بسیاری از دموکرات‌ها بارها اعلام کرده‌اند که بایستی از تمامی ابزارها علیه جمهوری اسلامی استفاده کرد.
هفته گذشته بود که جو بایدن در مصاحبه با توماس فریدمن، خبرنگار نیویورک‌تایمز اعلام کرد «به‌دنبال طولانی‌تر کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران هستیم» و «گزینه بازگرداندن خودکار تحریم‌ها همیشه در اختیار آمریکا است».
فریدمن نوشت که دیدگاه بایدن و تیم امنیت ملی او این است که بعد از آنکه برجام توسط هر دو طرف احیا شد بایستی در فاصله‌ای کوتاه مذاکراتی با هدف طولانی‌تر کردن محدودیت‌های ایران در زمینه تولید مواد هسته‌ای و همچنین پرداختن به مسئله نفوذ منطقه‌ای ایران برگزار شود.
علاوه بر اینها، جو بایدن شهریورماه سال جاری در یادداشتی در سی‌ان‌ان، 3 راه هوشمندانه سختگیری علیه ایران را برشمرد و نوشت: ما به تلاش‌ها برای عقب راندن ایران از فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده که دوستان و شرکای ما را در منطقه تهدید می‌کند، ادامه خواهیم داد.
همچنین با استفاده از توافق کمک‌های امنیتی آمریکا و اسرائیل که در زمان معاونت ریاست‌جمهوری من امضا شد، آمریکا از نزدیک با اسرائیل همکاری خواهد داشت تا اطمینان حاصل کند که تل‌آویو می‌تواند از خودش در برابر ایران و بازیگران نیابتی آن دفاع کند. ما همچنین به استفاده از تحریم‌های هدفمند علیه نقض حقوق بشر در ایران، حمایت این کشور از تروریسم و برنامه موشک‌های بالستیک ادامه خواهیم داد.
همچنین، آنتونی بلینکن، مشاور ارشد «جو بایدن»، در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا که اکنون گزینه وزارت خارجه دولت احتمالی دموکرات‌ها است 29 خرداد سال جاری گفته بود که چنانچه بایدن در انتخابات ماه نوامبر به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود تمامی تحریم‌ها علیه ایران، از جمله تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ» را حفظ خواهد کرد.
دو روز پیش هم دانیل بناییم، نامزد پُست کارشناس ارشد «خاورمیانه» دولت بایدن در مصاحبه با ماهنامه جاکوبین با اشاره به مسئله برجام گفت: دادن «امتیازات جذاب اما غیرراهبردی به ایران» باید با حفظ «ساختار تحریم‌ها و (کارزار) فشار حداکثری» صورت گیرد.
وی تصریح کرد: «من و دوستانم بر این اعتقاد هستیم که کاهش حمایت آمریکا از مجاهدین خلق (گروهک تروریستی منافقین) می‌تواند برای تهران اقدامی جذاب باشد. مقام‌های آلبانی در دیدارهای دوجانبه (با آمریکا) نگرانی‌هایشان را درباره فعالیت‌های غیرقانونی این گروه در زمینه قاچاق انسان، مواد مخدر و سلاح ابراز کرده‌اند.»
همچنین جیک سالیوان، گزینه مشاور امنیت ملی جو بایدن چند روز پیش در سخنرانی خود در دانشگاه مینه سوتا گفت: برجام کم است امتیاز بیشتری می‌خواهیم!
وی اظهار داشت: «اگر ایران موافقت کند که به تعهداتی که نقض کرده است بازگردد و آماده پیشبرد مذاکرات با حسن نیت برای توافق‌های بعدی باشد، آقای بایدن هم آماده است همان کار را انجام دهد.»
چیزی که خوش‌خیال‌ها بر اساس آن به تدوین و تهیه بودجه 1400 پرداخته‌اند، دل بستن بر سراب و افتادن در دام آمریکا و اروپا بیش نیست؛ دامی که 7 سال است دشمنان قسم‌خورده جمهوری اسلامی پهن کرده و با انواع وعده و فریب روزبه‌روز و تشدید تهدید و تحریم علیه ملت ایران آن را گسترده‌تر کرده‌اند.
منبع: کیهان