مدیریت قیمت مرغ، به موضوع اصلی محافل اقتصادی و نمادی از ناتوانی دولت و مجلس و نهادهای متولی از جمله وزارت جهاد کشاورزی و صمت بدل شده است. به گزارش مردم‌سالاری‌آنلاین قیمت مرغ رشد چشمگیری داشته و در برخی از خرده فروشی‌ها به 40 هزار تومان هم رسید و این موضوع به تشکیل صف‌های طولانی خرید برای تهیه مرغ با قیمت دولتی آن هم در شرایط کرونایی قرمز، منجر شد!این روزها که قیمت مرغ در اثر نوسان بازار ارز و بحران نهاده‌های دامی‌به پرواز درآمده، تمام مسئولان به تکاپو افتاده‌اند تا این مرغ رها شده را به قفس برگردانند. از تعزیرات حکومتی گرفته تا رییس جمهور و وزارت صمت اصرار به کنترل قیمت مرغ دارند، اما با افزایش قیمت بی‌سابقه در بازار مرغ، در روزهای اخیر شاهد قیمت‌گذاری جدید و متفاوت در بازار این محصول هستیم که نشان از عمق ضعف مدیریتی دارد. این ضعف مدیریتی باعث شده تا قیمت‌های مختلفی در بازار مطرح شود و مرغ در اتفاقی بی تَکرار پنج نرخی شود!
مرغ 15 هزار تومانی همان مرغ منجمد تنظیم بازاری است که در برخی از فروشگاه‌های منتخب شرکت پشتیبانی امور دام، توزیع می‌شود ضمن اینکه اخیرا این شرکت اقدام به فروش مرغ گرم با قیمت 18500 تومان در میادین میوه و تره بار کرد که حتی پایین‌تر از نرخ مصوب کارگروه تنظیم بازار است. 20400 تومان نیز قیمت مصوب مرغ در کارگره تنظیم بازار است، اما در حال حاضر این نرخ رعایت نمی‌شود. 23 هزار و 500 تا 24 هزار تومان نیز قیمتی است که  فراهانی، رئیس اتاق اصناف تهران برای مرغ گرم اعلام کرده و فروش بالاتر از این نرخ را تخلف دانسته است. این قیمت مرغ هم اینک در هیچ فروشگاهی برای عرضه وجود ندارد و برای خرید آن احتمالا باید به سراغ رئیس اتاق اصناف رفت.مردم اما بیشتر با مرغ بازار آزاد 34 تا 40 هزار تومانی آشنا هستند چراکه بیشتر مرغی که در بازار عرضه می‌شود هم به همین نرخ است.
ریشه مشکل کجاست؟
قیمت نهاده‌های دامی‌‌‌مهمترین شاخص اثرگذار در تعیین نرخ مرغ عنوان شده است. مدت‌ها است که تهیه نهاده‌های دامی‌در چرخه باطل دلالی افتاده و نه واردات و نه نظارت بر آن، نتوانسته انحصار دلالان را بشکند. ذبیح‌الله اعظمی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس، درباره مشکلات واردات نهاده‌های دامی‌‌به خبرگزاری سلامت، گفته بود: «در مورد نهاده‌ها باید گفت که یکی از مشکلات آن حذف ارز ترجیحی است و آن مقداری هم که دولت کمک می‌کند به‌صورت صددرصد دچار دلال‌بازی شده است. 80 درصد نهاده‌های خوراک دام و طیور گنجاله سویا و ذرت است، وقتی این نهاده به دست مرغدار می‌رسد چند ده برابر قیمت آن افزایش می‌یابد و یکی از کارهای کثیفی که دلال‌ها انجام می‌دهند قبل از رسیدن محموله جدید نهاده به کشور، همه نهاده‌های مانده در بازار را جمع و احتکار می‌کنند. 
حتی گفته می‌شود کسی که محموله را وارد می‌کند هم با دلالان همکار است که باعث می‌شود قیمت نهاده‌های خوراک دام افزایش قیمت پیدا کند.»البته که همه مسئولان این موضوع را می‌دانند، اما بیشتر از اینکه کاری انجام دهند ترجیح می‌دهند تقصیر، مسئولیت یا کم‌کاری خود را به گردن دیگری بیاندازند و با دادن آدرس‌های اشتباه، اوضاع را آرام نشان دهند. به هر حال به دلیل ناتوانی دولت و وزارتخانه‌های کشاورزی و صمت در واردات و توزیع عادلانه در بین دامدار و مرغدار، امروز شاهد وضعیت اسفبار بازار مرغ هستیم.
مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام و طیور، ضمن انتقاد از سیاست دولت بر تداوم تخصیص ارز 4200 تومانی به واردات نهاده‌های دامی، افزود: «نکته قابل توجه در این میان توزیع رانتی ارز است و اینکه ارز به صورت سلیقه‌ای به نهادهای دولتی و وابسته‌های دولت تخصیص داده شده است ضمن اینکه تجربه نشان داده دولت بازرگان خوبی نیست و همین اقدامات مشکل را هم دو چندان کرده است.»
سامانه‌ای که قرار بود مشکل را حل کند
سامانه بازارگاه هم که قرار بود از مشکلات توزیع نهاده‌ها بکاهد خودش امروز به مشکل جدی تبدیل شده است؛ این سامانه نه در جمع‌آوری اطلاعات تولیدکنندگان موثر بوده نه در تامین میزان نیاز خوراک دام و نه در توزیع؛ بسیاری از فعالان صنعت مرغداری هم به این موضوع انتقاد کرده‌اند، اما فایده‌ای نداشته است.ناصر نبی پور، سخنگوی اتحادیه سراسری مرغداران میهن، در انتقاد از عملکرد سامانه بازارگاه، گفت: «تولیدکنندگان طی تماس‌هایی که با اتحادیه داشته‌اند به شدت از عملکرد سامانه بازارگاه ناراضی هستند و از وزارت جهاد کشاورزی می‌خواهند اگر نمی‌تواند این سامانه را اصلاح و ساماندهی کند، کلاً آن را تعطیل کند. مشکلات و موانعی که سامانه بازارگاه در توزیع نهاده‌های دامی‌ایجاد کرده باعث شده که واردکنندگان نیز مایل به واردات نهاده‌های دامی‌نباشند.» این فعال بخش خصوصی افزود: «در گذشته وقتی نهاده وارد می‌شد در اختیار اتحادیه‌های مربوطه قرار می‌گرفت و اتحادیه آن را بین تولیدکنندگان توزیع می‌کرد البته در صورت کمبود ممکن بود برخی مرغداران نهاده کمتری بگیرند، اما الان وضعیت بازار به صورتی است که بسیاری از مرغداران اصلاً نهاده‌ای با نرخ مصوب دریافت نمی‌کنند و این شرایط تولید را با بحران مواجه کرده است.»پرویز فروغی، دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور هم معتقد است: «قرار بود در بازارگاه، نهاده‌ها به صورت هماهنگ در اختیار مرغداران قرار گیرد ولی عملیاتی نشده است چون نهاده‌ها به موقع و به اندازه به مرغداران نمی‌رسد و همچنین در توزیع نهاده‌ها هم تبعیض وجود دارد.»علی بابائی کارنامی، رئیس فراکسیون کارگری مجلس یازدهم ضمن تایید توزیع ناعادلانه نهاده‌های دامی‌‌گفته است: «عادلانه نبودن توزیع نهاده‌های دامی‌‌باعث جولان دلال‌ها شده و در واقع زنجیره تولید و مصرف مرغ را به انحصار می‌گیرند و هر وقت دلشان خواست وارد بازار می‌کنند بنابراین زنجیره تولید و مصرف به خوبی مدیریت نمی‌شود.»
سایه سیاه تامین نهادها بر سر تولیدات دامی
رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران با تاکید بر اینکه تولیدات محصولات دامی‌با چالش جدی با محوریت تامین به موقع نهاده‌های‌ دامی‌تولید خوراک‌ دام روبه‌رو شده است، افزود: ماه‌هاست درباره شرایط پیش آمده به سیاستگذاران اقتصادی هشدار داده‌ایم اما، گوش شنوایی برای شنیدن آن نبود.مجید موافق قدیری با اشاره به شرایط آشفته بازار غیر رسمی‌نهاده‌های دامی، اظهار کرد: متاسفانه مسئولان، تولیدکنندگان را متهم به سیاه‌نمایی و تخریب بخش دولتی می‌کنند درحالی که شواهد روشن و آشکاری در بازار وجود دارد که صحت حرف‌های بخش خصوصی را تائید می‌کند.وی ادامه داد: در حال حاضر پرورش دهندگان و تولیدکنندگان خوراک دام کمتر از 50 درصد از نهاده‌های دامی‌را به قیمت مصوب دریافت می‌کنند و آنها مجبور به خرید مابقی نیاز خود از بازار غیررسمی‌و یا جایگزین کردن آن با نهاده‌های دیگر هستند.به گفته موافق قدیری؛ هم اکنون هر کیلوگرم کنجاله سویا در بازار غیررسمی‌5 برابر قیمت مصوب دولتی به فروش می‌رسد که هزینه تمام شده تولید مرغ و تخم مرغ و سایر محصولات پروتیینی را به شکل چشمگیری افزایش داده است.وی قیمت مصوب هر کیلوگرم کنجاله سویا را 3 هزار و 220 تومان و قیمت آن در بازار آزاد را حدود 16 هزار تومان عنوان کرد.موافق قدیری در پاسخ به این پرسش که برخی خبرها حاکی از کاهش واردات نهاده‌های دامی‌به کشور برای تامین نیاز تولیدات دامی‌است، گفت: ارزش مجموع واردات نهاده‌های دامی‌در هفت ماهه سالجاری دو میلیارد و 377 میلیون و 502 هزار و 655 دلار است که در مقایسه با ارزش دو میلیارد و 903 میلیون و 990 هزار دلاری واردات نهاده‌های دامی‌در دوره مشابه سال گذشته کاهش 18 درصدی را نشان می‌دهد،‌ ضمن اینکه در هفت ماهه سال جاری 8 میلیون و 529 هزار و 558 تن نهاده‌های دامی‌وارد کشور شده است که در مقایسه با واردات 9 میلیون و 520 هزار و 790 تنی نهاده‌های دامی‌در دوره مشابه سال گذشته کاهش وزنی 10 درصدی را نشان می‌دهد.عضو هییت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: در 7 ماه امسال به نسبت مدت مشابه از نظر وزنی نیز میزان واردات ذرت 20 درصد رشد، میزان واردات کنجاله سویا 44 درصد کاهش و میزان واردات جودامی‌40 درصد کاهش داشته است. موافق قدیری درباره شایعات مبنی بر احتمال فروش نهاده‌های دولتی توسط برخی از مرغداران در بازار غیررسمی، گفت: با توجه به تفاوت قیمت نهادهای دولتی با بازار آزاد و افزایش هزینه تمام شده تولید، این انگیزه وجود دارد که برخی مرغداران وسوسه شده و نهاده‌های دریافتی را در بازار آزاد به فروش برسانند.این فعال اقتصادی افزود: وقتی که سود تولید مرغ تنها 14 تا 15 درصد قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار باشد، طبیعی است که این عطش در مرغداران ایجاد شود که نهاده‌ دریافتی را بدون صرف دوره پرورش مرغ روانه بازار غیررسمی‌کنند، ضمن اینکه تفاوت قیمت نهاده‌های دولتی با بازار غیررسمی‌هم رقم قابل توجه‌ای است.موافق قدیری راهکار جلوگیری از اینگونه تخلفات را عرضه نهاده‌های دامی‌به میزان نیاز بازار با قیمت مناسب دانست تا عطش بازار گرفته شود و زمینه برای تشکیل بازار سیاه فراهم نشود.
توزیع دولتی در وضعیت قرمز
مردم برای تهیه مرغ با مشکلات زیادی روبرو شده‌اند، به همین دلیل بود که وزارت کشاورزی تصمیم گرفت تا مرغ با نرخ دولتی را با قیمت حدود 18 هزار تومان در میادین میوه و تره بار توزیع کند! مرغی که باعث شد تا مردم برای تهیه آن ساعت‌ها صف ببندند. آن هم در شرایطی که محدودیت‌های فراوانی برای کاهش حضور مردم در سطح شهر و تجمع گذاشته شده است! این روزها بیشتر مغازه‌ها تعطیل شده ولی به دلیل سیاست بی‌منطق جهادکشاورزی و سازمان‌های زیرمجموعه این وزارتخانه مردم در میادین میوه و تره بار برای گرفتن مرغ شانه به شانه هم و فیس تو فیس با کرونا در صف می‌ایستند.جالب اینجاست که وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا در این وضعیت سکوت اختیار کرده‌اند! اگر مردم امروز با به جان خریدن کرونا در صف خرید مرغ ایستاده‌اند دلیلش بی‌کفایتی تصمیم‌گیرانی است که درد مردم را ندارند!
جزئیات توزیع مرغ تنظیم بازاری در تهران
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت (صمت) استان تهران در جلسه امروز کارگروه تنظیم بازار استان تهران مقرر شده که مرغ منجمد به قیمت هر کیلو 15 هزار تومان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، میادین میوه و تره بار و واحدهای صنفی توزیع کننده مرغ و مرغ گرم به قیمت کیلویی 18 هزار و 500 تومان در میدان اصلی و اقماری میوه و تره باره شهرداری تهران توزیع شود.یدالله صادقی در گفت‌وگو با ایسنا درباره تصمیمات جلسه دیروز کارگروه ستاد تنظیم بازار استان تهران گفت: در جلسه این کارگروه مقدار مرغی که وارد شبکه توزیع بازار تهران می‌شود و تعیین شبکه برای توزیع مرغ بررسی شد. بر این اساس مقرر شد مرغ گرم به طور گسترده در تمامی‌250 میدان اصلی و اقماری میوه و تره باره شهرداری تهران توزیع شود. هر کدام از این میادین میوه و تره بار چندین غرفه فروش مرغ دارند که این محصول را به قیمت 17 هزار و 500 تومان تحویل می‌گیرند و مکلف هستند آن را به قیمت هر کیلو 18 هزار و 500 تومان به مردم عرضه کنند.وی همچنین با اعلام اینکه شبکه توزیع میادین میوه و تر هر روز از ساعت 8 صبح تا 8 شب آمادگی دارند مرغ مورد نیاز مردم را به قیمت تعیین شده تحویل دهند، خاطرنشان کرد که در اقصی نقاط تهران بزرگ دسترسی لازم برای استفاده از این شبکه وجود دارد. همچنین به گفته این مقام مسئول در جلسه امروز مقرر شده مرغ منجمد هم در تمام فروشگاه‌های زنجیره‌ای، میادین میوه و تره بار و واحدهای صنفی توزیع کننده مرغ به قیمت 15 هزار تومان به شکل گسترده در سطح شهر تهران توزیع شود تا افرادی که به میادین میوه و تره بار دسترسی ندارند هم بتوانند از مرغ با قیمت دولتی استفاده کنند. البته توزیع مرغ منجمد در شهرستان‌های استان تهران هم انجام می‌شود.صادقی با بیان اینکه توزیع مرغ گرم و مرغ منجمد در شبکه‌های تعیین شده تا تثبیت قیمت این محصول ادامه دارد، از تشدید بازرسی بر واحدهای عرضه مرغ برای رعایت قیمت مصوبه 20 هزار و 400 تومان خبر داد. وی همچنین با بیان اینکه محدودیتی برای میزان مرغ منجمد و گرم به قیمت دولتی برای تنظیم بازار وجود ندارد، تصریح کرد: در شرایط عادی کمتر از 150 تن مرغ در میادین میوه و تره بار عرضه می‌شود، اما امروز به 350 تن رسید. پیش بینی می‌شود ادامه توزیع مرغ بر بازار این محصول تأثیرگذار خواهد بود، به طوری که تاکنون هم روند قیمت ها نزولی شده و از روز گذشته و امروز شاهد کاهش 4000 تومانی قیمت مرغ در سطح خرده‌فروشی‌ها بودیم.  
چگونه فاصله اجتماعی رعایت شود؟
این مقام مسئول در پاسخ به این انتقادکه تشکیل صف برای خرید مرغ باعث رعایت نشدن فاصله اجتماعی در شرایط کرونایی می‌شود، تصریح کرد: مهم‌ترین جایی که در آن مردم برای خرید مرغ صف کشیده بودند و ازدحام جمعیت ایجاد شده بود میدان بهمن بود که خرده‌فروشی آن تعطیل شد و در حال حاضر فقط عمده فروشی‌ها برای ارسال بار به سایر نقاط استان فعالیت می‌کنند. بنابراین با توجه به فعالیت 250 میدان میوه و تره بار و همچنین عرضه مرغ منجمد در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سایر فروشگاه‌ها دیگر ازحام جمعیت نخواهیم داشت و اگر هم صفی تشکیل شود امکان رعایت فاصله اجتماعی درآن وجود دارد.

منبع: مردم سالاری