پاسخ به سوال چرا فن بیان مهم است به ویژگی زیبایی دوستی انسان برمی گردد. هر پدیدهای که در انسان ادراک زیبایی ایجاد کند، قابلیت تاثیرگذاری پیدا میکند. فن بیان، فن زیبا سخن گفتن است و زیبایی سخن تاثیر بسیار عمیق تری روی مخاطب دارد.
تعریف زیبایی از نظر افلاطون
زیبایی از نظر افلاطون یعنی تناسب اجزا با یکدیگر و با کل مجموعه. تقارن و کیفیات اندازه همواره باعث کامل شدن زیبایی میشود.
اجزای فن بیان
هنگامی که میخواهیم یک شعر را دکلمه کنیم، یا متنی را بخوانیم و قصهای را روایت کنیم و یا سخنرانی کنیم، اجزای مختلف فن بیان (صدا، تنفس، تلفظ، اکسان گذاری، سرعت، مکث و سکوت ها) باید در نظر گرفته شود و در اجرا رعایت شود تا یک کل زیبا (لحن) به وجود آید.
بسیاری از متخصصین ارتباطات کلامی، لحن را معادل فن بیان میدانند. این مسئله نشان میدهد که چرا فن بیان مهم است و چگونه شما میتوانید با آموزش در این زمینه سخن گفتن خود را تبدیل به یک اثر هنری کنید؛ بنابراین تناسب صدا، تلفظ، اکسان، سرعت و مکث و سکوت هاست که باعث ایجاد لحن (احساسی که گوینده سخن از طریق صدا به مخاطب منتقل میکند) میشود.
مخاطب کدامیک را انتخاب میکند: احساس یا کلام
اگر مخاطب بین کلام و احساسی که توسط گوینده منتقل میشود دچار تضاد شود، احساس را انتخاب میکند و به آن اولویت میدهد. به عنوان مثال اگر شما به کسی بگویید که من عاشقتم و احساس عشق به همراه کلمه عاشقتم منتقل نشود، مخاطب کلام شما را نمیپذیرد. این مورد یکی از مهمترین دلایلی است که به ما میگوید چرا فن بیان مهم است؟
ارتباط کلامی، ارتباط غالب انسانی است
قسمت عمدهای از ارتباطات انسانی به کلام مربوط میشود. شما باید بپذیرید که انسان حیوان ثروتمند نیست، حیوان قدرتمند نیست، حیوان زیبا نیست، انسان حیوان ناطق است و نطق، کلام، سخن و سخنرانی، عظیم ترین، باشکوهترین ویژگی و خصلت انسان است.
با کلمه است که ما عاشق میشویم، با کلمه است که ما فارغ میشویم. با کلمه است که ما محبت میکنیم و با کلمه است که از همدیگر متنفر میشویم. طبیعتا هر کسی که صاحب کلام باشد و در فن بیان و سخنرانی، قوی و قدرتمندتر باشد میتواند تاثیرات بیشتری روی دیگران داشته باشد و سرنخهای ارتباطی را کنترل کند.
ایجاد جذابیت و تاثیرگذاری روی دیگران
در ارتباطات ایجاد جذابیت و تاثیرگذاری امری اجتناب ناپذیر است. هر کسی دوست دارد هنگامی که صحبت میکند، دیگران به او توجه کنند و از او تاثیر بپذیرند. فن بیان این امکان را میدهد که شما تاثیرگذار سخن بگویید.
فراموش نکنید اگر نتوانید حرفتان را بزنید، سرخورده میشوید. اگر حرفتان را بد بزنید پیشیمان میشوید، اگر حرفتان را خوب بزنید خیالتان راحت میشود. ولی شما فن بیان و سخنرانی میآموزید که تاثیرگذار و شکوهمند سخن بگویید.
زمانی میتوانید خود را صاحب فن بیان بدانید که دیگران از همنشینی و همصحبتی با شما لذت ببرند.
پیشرفت کاری و حرفهای
هر کسی در هر شغلی و در هر صنفی، اگر فن بیان قوی داشته باشد و سخنران قدرتمندتری باشد، درآمد بیشتر و جایگاه بهتری را هم کسب میکند.
کسانی که از فن بیان قدرتمندتری برخوردارند، وقتی خود را معرفی میکنند و یا کارشان را ارائه میکنند، بسیار خردمندتر، عظیمتر و باشکوهتر از آنچه که هستند به نظر میرسند. ولی کسانی که فن بیان ضعیفی دارند و در کلام لکنت دارند وقتی خود را معرفی میکنند و یا کارشان را ارائه میکنند بسیار ضعیف تر، خفیفتر و حقیرتر از آنچه واقعا هستند به نظر میرسند.
در طول سالها تجربه کاری و مشاوره فردی با سخن آموزان، این عبارت دیگر تبدیل به یک کلیشه و تکرار شده است که «با اینکه من نسبت به همکارانم از سواد و تخصص و تجربه بیشتری برخوردارم، ولی صرفا به این دلیل که آنها در جلسات بهتر از من صحبت میکنند، پیشرفت بیشتری نیز کرده اند».
این نشان میدهد که در محیطهای کاری و حرفهای چرا فن بیان مهم است و چه تاثیرات شگرفی در رشد حرفهای فرد میتواند داشته باشد.
حفظ ثبات و سلامت ارتباط عاطفی
قوی ظاهر شدن در ارتباطات عاطفی و مورد توجه واقع شدن توسط جنس مخالف، یکی از مهمترین دغدغههای انسان امروز است. روابط عاطفی دنیای مدرن هم به اندازه روابط اجتماعی آن، پیچیده و دشوار شده است و برقراری تعادل در ارتباطات عاطفی مانند گذشته به راحتی امکان پذیر نیست.
فن بیان و لحن درست و قدرت سخنوری یکی از کلیدیترین و حیاتیترین مهارتهای فردی برای ایجاد تعادل در ارتباطات عاطفی است.
فعالیت قدرتمندتر در شبکههای اجتماعی
ضبط ویدئو و پادکست و به اشتراک گذاشتن آن در شبکههای اجتماعی، از جمله دلایلی است که اخیرا اهمیت فن بیان را صدچندان کرده است. در دهههای گذشته عموم مردم قابلیت این که ویدئو و صدای خود را ضبط کنند و یا دکلمه شعر انجام دهند را نداشتند.
فقط کسانی که در رایو و تلوزیون مشغول به کار بودند چنین قابلیتی را داشتند و آموزش فن بیان هم برای آنها ضروری بود. امروز با توجه به رشد تکنولوژی و رشد روزافزون شبکههای اجتماعی، این مهارت میتواند به حضور موثرتر شما کمک شایانی کند.
ایجاد و ارتقای اعتماد و عزت نفس
در نهایت فن بیان قوی و قدرتمند میتواند حس اعتماد به نفس و عزت نفس فردی را تقویت کند. وقتی میتوانم حرفم را به درستی به دیگران منتقل کنم و از حق و حقوق خودم دفاع کنم و آزادانه نظر موافق و مخالف خود را ابراز کنم، پس میتوانم به خودباوری برسم.
چه بسیار افرادی که نمیتوانند حرف دلشان را بزنند و یا وقتی هم ریسک میکنند و میخواهند آن را بیان کنند، چنان مشوش و مغلوط بیان میکنند که دیگران اصلا متوجه منظورشان نمیشوند. یا زمانی که میخواهد با حرف دیگران مخالفت کنند به جای آن که دلایل مخالفت خود را بگویند عصبی میشوند و پرخاش میکنند و بازی برده را به راحتی میبازند.
منبع: روزیاتو